سال 256 هجری قمریسال ۲۵۶ هجری قمری، پنجاه و ششمین سال از قرن ۳ قمری و مصادف با سال ۲۴۸ هجری شمسی است. در این سال رویدادها و وقایع نظامی و غیرنظامی مختلفی در جهان اسلام رخ داد، مانند: کشته شدن مهتدی بالله عباسی به‌دست سرداران ترک و به‌خلافت رسیدن المعتمد عباسی، بازگشت الموفق بالله از تبعید و به‌دست آوردن امور دولت و فرماندهی سپاه، پیوستن قبایل بادیه‌نشین اطراف بصره به زنگیان، به‌دست آوردن امارت مصر توسط احمد بن طولون، درگذشت برخی از شخصیت‌های مشهور همچون ابن قطن و .... ۱ - رویدادها• سرداران ترک، مهتدی بالله عباسی را از خلافت برکنار کرده، او را می‌کشند و با احمد فرزند متوکل علی الله به‌عنوان خلیفه بیعت می‌کنند و به او لقب المعتمدعلی الله می‌دهند. • المعتمدعلی الله خلیفه عباسی، برادرش طلحه (الموفق بالله) را که مهتدی او را به مکه تبعید کرده بود، از آن‌جا فراخوانده، فرماندهی سپاه را به او می‌سپارد و سررشته امور دولت را به او می‌دهد. • الموفّق بالله به عبیدالله بن یحیی بن خاقان منصب وزارت می‌دهد. • دمشق: معتمدبالله، عیسی بن محمد نوشری (معروف به ابن الشیخ) را از امارت دمشق برکنار می‌کند و امارت آن شهر را به اماجور، سردار ترک می‌دهد. ابن الشیخ از کناره‌گیری خودداری می‌کند. اماجور بر او پیروز می‌شود و شهر را تصرف می‌کند. • دیاربکر: الموفق بالله برای خشنودی ابن الشیخ، ولایت دیاربکر و ارمنیّه را به او می‌دهد. • مصر: امیر مصر، بایکباکِ ترک ترور می‌شود و احمد بن طولون، قائم مقام او به امارت مصر منصوب می‌شود و حلب و انطاکیه به حوزه امارت او افزوده می‌شود. ۲ - وقایع نظامی• قیام زنگیان: قبایل بادیه‌نشین اطراف بصره به قیام زنگیان پیوسته، بر «ابلّه» مسلط می‌شوند و جان و مال و ناموس اهالی را بر خود حلال می‌کنند. سپس آن‌جا را به آتش کشیده، شمار بسیاری از مردم آن سامان را می‌کشند و به‌طرف اهواز حرکت می‌کنند و بر آن شهر مسلط می‌شوند. معتمدعلی الله، خلیفه عباسی سپاهی به فرماندهی برادرش الموفق برای پیکار با آنان گسیل می‌دارد. وی با آنان به نبردهایی می‌پردازد که سرنوشت ساز نبود. • خوارج: مساور بن عبدالله بجلی خارجی بر موصل مسلط شده، آن‌گاه از آن شهر خارج شده، شهر حدیثه را پایگاه خود قرار می‌دهد. • علویان: احمد بن ابراهیم بن طباطبای علوی در مصر ظاهر شده، ادعای خلافت می‌کند. ابن طولون، امیر مصر برای نبرد با وی سپاهی گسیل می‌دارد. ابن طباطبا کشته می‌شود و یارانش شکست می‌خورند. • علی بن زید طالبی در کوفه قیام کرده، بر سپاهی که خلیفه برای پیکار با او به‌فرماندهی شاه بن مکیال فرستاده پیروز می‌شود. • حسن بن زید علوی، حاکم طبرستان بر ری چیره می‌شود. ۳ - درگذشتگان• ابن قطن • بخاری • بختیشوع بن جبرائیل • زبیر بن بکّار • صالح بن وصیف • المهتدی بالله عباسی ۴ - منبععبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۲، ص۸۵-۸۶. |